ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿಗಳು | Samskrutha Sandhi in Kannada

 



Samskrutha Sandhi Examples in Kannada | ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯಂಜನ ಸಂಧಿಗಳು ಮತ್ತು ಸ್ವರ ಸಂಧಿಗಳು | Kannada Sandhigalu with Chart & Explanation


ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿಗಳು ಎಂದರೇನು?

ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಪದಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಸೇರುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಸ್ವರ ಅಥವಾ ವ್ಯಂಜನಗಳಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಆಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿ (Sanskrit Sandhi) ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಈ ಸಂಧಿ ಭಾಷೆಯನ್ನು ಸೊಗಸುಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಪದಗಳನ್ನು ಪ್ರಭಾವೀತರಾಗಿಸುತ್ತದೆ.

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿಗಳನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ:

  • ಸಂಸ್ಕೃತ ಸ್ವರ ಸಂಧಿಗಳು
  • ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯಂಜನ ಸಂಧಿಗಳು

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿ ಚಾರ್ಟ್‌ (Sanskrit Sandhi Chart)

ಪ್ರಕಾರಉದಾಹರಣೆ
ಸವರ್ಣ ದೀರ್ಘ ಸಂಧಿಮಹಾ + ಆತ್ಮ = ಮಹಾತ್ಮ
ಗುಣ ಸಂಧಿಸೂರ್ಯ + ಉದಯ = ಸೂರ್ಯೋದಯ
ವೃದ್ಧಿ ಸಂಧಿಶಿವ + ಐಕ್ಯ = ಶಿವೈಕ್ಯ
ಯಣ್ ಸಂಧಿಇತಿ + ಆದಿ = ಇತ್ಯಾದಿ
ಜಶ್ತ್ವ ಸಂಧಿವಾಕ್ + ದಾನ = ವಾಗ್ದಾನ
ಶ್ಚುತ್ವ ಸಂಧಿಪಯಸ್ + ಶಯನ = ಪಯಶ್ಯಯನ
ಅನುನಾಸಿಕ ಸಂಧಿದಿಕ್ + ಮಾಧುರ್ಯ = ದಿಙ್ಮಾಧುರ್ಯ

ಸಂಸ್ಕೃತ ಸ್ವರ ಸಂಧಿಗಳು (Sanskrit Swara Sandhis)

ಸಂಸ್ಕೃತದ ಸ್ವರ ಸಂಧಿಗಳು ಸ್ವರಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತರುತ್ತವೆ.

1. ಸವರ್ಣ ದೀರ್ಘ ಸಂಧಿ (Savarna Deergha Sandhi)

ಒಂದು ಪದದ ಕೊನೆ ಸ್ವರ ಮತ್ತು ಮತ್ತೊಂದು ಪದದ ಪ್ರಾರಂಭ ಸ್ವರ ಒಂದೇ ಜಾತಿಯ ಸ್ವರಾಗಿದ್ದರೆ, ಅವು ದೀರ್ಘ ಸ್ವರವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ.
ಉದಾ:

ಪೂರ್ವ ಪದಉತ್ತರ ಪದಸಂಧಿ ಪದ
ಮಹಾಆತ್ಮಮಹಾತ್ಮ
ದೇವಆಲಯದೇವಾಲಯ
ರವಿಇಂದ್ರರವೀಂದ್ರ

2. ಗುಣ ಸಂಧಿ (Guna Sandhi)

ಪೂರ್ವ ಪದದ ‘ಅ’, ‘ಆ’ ಸ್ವರಗಳ ನಂತರ ‘ಇ’, ‘ಉ’, ‘ಋ’ ಸ್ವರಗಳು ಬಂದು ಅವು ಗುಣಸ್ವರಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ.
ಉದಾ:

ಪೂರ್ವ ಪದಉತ್ತರ ಪದಸಂಧಿ ಪದ
ಮಹಾಈಶಮಹೇಶ
ಬ್ರಹ್ಮಋಷಿಬ್ರಹ್ಮರ್ಷಿ
ಸುರಇಂದ್ರಸುರೇಂದ್ರ

3. ವೃದ್ಧಿ ಸಂಧಿ (Vriddhi Sandhi)

ಪೂರ್ವ ಪದದ ‘ಅ’, ‘ಆ’ ಸ್ವರಗಳ ನಂತರ ‘ಏ’, ‘ಐ’, ‘ಓ’, ‘ಔ’ ಸ್ವರಗಳು ಬಂದು ಅವು ವೃದ್ಧಿ ಸ್ವರಗಳಿಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ.
ಉದಾ:

ಪೂರ್ವ ಪದಉತ್ತರ ಪದಸಂಧಿ ಪದ
ಏಕಏಕಏಕೈಕ
ಶಿವಐಕ್ಯಶಿವೈಕ್ಯ
ವನಔಷಧವನೌಷಧ

4. ಯಣ್ ಸಂಧಿ (Yana Sandhi)

ಪೂರ್ವ ಪದದ ‘ಇ’, ‘ಈ’, ‘ಉ’, ‘ಊ’, ‘ಋ’ ಸ್ವರಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರ ಪದದ ವಿಂಗಡಿತ ಸ್ವರ ಬಂದು, ಅವು ಯ್, ವ್, ರ್ ಅಂತ್ಯದ ವನ್ನು ಹೊಂದಿದಂತೆ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ.
ಉದಾ:

ಪೂರ್ವ ಪದಉತ್ತರ ಪದಸಂಧಿ ಪದ
ಪ್ರತಿಉಪಕಾರಪ್ರತ್ಯುಪಕಾರ
ಇತಿಆದಿಇತ್ಯಾದಿ
ಮನುಅಂತರಮನ್ವಂತರ

ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯಂಜನ ಸಂಧಿಗಳು (Sanskrit Vyanjana Sandhis)

ವ್ಯಂಜನ ಸಂಧಿಗಳು ವ್ಯಂಜನಾಕ್ಷರಗಳ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತವೆ.

1. ಜಶ್ತ್ವ ಸಂಧಿ (Jashtva Sandhi)

ಮೊದಲ ಪದದ ಕೊನೆಯ ಕ, ಚ, ಟ, ತ, ಪ ವ್ಯಂಜನಗಳಿಗೆ ಉತ್ತರ ಪದದ ವ್ಯಂಜನ ಬಂದು ಅವು ಮೂರನೇ ವ್ಯಂಜನಕ್ಕೆ ಬದಲಾಗುತ್ತವೆ.
ಉದಾ:

ಪೂರ್ವ ಪದಉತ್ತರ ಪದಸಂಧಿ ಪದ
ವಾಕ್ದಾನವಾಗ್ದಾನ
ದಿಕ್ಅಂತದಿಗಂತ
ಷಟ್ಮಾಸಷಣ್ಮಾಸ

2. ಶ್ಚುತ್ವ ಸಂಧಿ (Shchutva Sandhi)

‘ಸ’ ಕಾರದ ವ್ಯಂಜನಕ್ಕೆ ‘ಶ’ ಕಾರದ ವ್ಯಂಜನ ಬಂದು ಬದಲಾವಣೆಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಉದಾ:

ಪೂರ್ವ ಪದಉತ್ತರ ಪದಸಂಧಿ ಪದ
ಪಯಸ್ಶಯನಪಯಶ್ಯಯನ
ಮನಸ್ಚಾಪಲ್ಯಮನಶ್ಚಾಪಲ್ಯ
ಶರತ್ಚಂದ್ರಶರಚ್ಚಂದ್ರ

3. ಅನುನಾಸಿಕ ಸಂಧಿ (Anunasika Sandhi)

ಒಂದು ವ್ಯಂಜನಕ್ಕೆ ಙ, ಞ, ಣ, ನ, ಮ ಇಂತಹ ಅನುನಾಸಿಕ ವ್ಯಂಜನ ಸೇರುತ್ತವೆ.
ಉದಾ:

ಪೂರ್ವ ಪದಉತ್ತರ ಪದಸಂಧಿ ಪದ
ದಿಕ್ಮಾಧುರ್ಯದಿಙ್ಮಾಧುರ್ಯ
ಚಿತ್ಮಯಚಿನ್ಮಯ
ಸತ್ಮಣಿಸನ್ಮಣಿ

FAQ: ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿಗಳ ಕುರಿತು ಪ್ರಶ್ನೋತ್ತರಗಳು

  1. ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಸಂಧಿಗಳು ಯಾವಾಗ ಬೇಕಾಗುತ್ತವೆ?
    👉 ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ಪದಗಳು ಸೇರುವುದು ಭಾಷೆಯನ್ನು ಸೊಗಸುಗೊಳಿಸಲು ಮತ್ತು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಿಸಲು.

  2. ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಂಧಿಗಳನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ಬಳಸಬಹುದು?
    👉 ಪಾಠಗಳಲ್ಲಿ, ಶ್ಲೋಕಗಳಲ್ಲಿ, ಹಾಗೂ ಶಬ್ದ ಜೋಡಣೆಯಲ್ಲಿ.


ಇತರ ವಿಷಯಗಳು :

  • ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯಾಕರಣದ ಮಹತ್ವ
  • ಸಂಸ್ಕೃತ ವ್ಯಂಜನ ಮತ್ತು ಸ್ವರ ಸಂಧಿಗಳ ಚಿಂತನ

Related Links:

  • Sanskrit Grammar Basics
  • Kannada Language Tutorials

📌 Disclaimer: ಈ ಲೇಖನವು ಶಿಕ್ಷಣ ಹಿತರಕ್ಷಣೆಯ ಉದ್ದೇಶಕ್ಕಾಗಿ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ.

0/Post a Comment/Comments

Stay Conneted

WhatsApp Group Join Now
Telegram Group Join Now
Instagram Group Join Now