ಒಂದನೆಯ ನಾಗವರ್ಮ: ಕನ್ನಡದ ಕವಿರಾಜ ಹಂಸ

ಒಂದನೆಯ ನಾಗವರ್ಮ
ನಾಗವರ್ಮನು ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯ ಲೋಕದಲ್ಲಿ ಅನನ್ಯ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಹೊಂದಿದ ಕವಿ. ಅವನು ವೆಂಗಿ ವಿಷಯದ ವೆಂಗಿಪಳು ಎಂಬ ಸುಂದರವಾದ ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ ಜನಿಸಿದವನಾಗಿದ್ದು, ತಾತ್ಕಾಲಿಕವಾಗಿ ಕೌಂಡಿನ್ಯ ಗೋತ್ರದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯುಳ್ಳ ಕುಟುಂಬದಿಂದ ಬಂದಿದ್ದನು. ನಾಗವರ್ಮನ ತಂದೆ ವೆಣ್ಣಮಯ್ಯ, ತಾಯಿ ಪೋಳಕಬ್ಬೆ. ಈ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಕವಿ 10ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಅಂತ್ಯ ಭಾಗ ಅಥವಾ 11ನೆಯ ಶತಮಾನದ ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರನೆಂಬ ಮಹಾರಾಜನ ಆಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ವಾಸ್ತವ್ಯವಿದ್ದ. ಕಾವ್ಯರತ್ನ ರನ್ನನ ಸಮಕಾಲೀನನಾಗಿದ್ದ ಈ ಕವಿ, ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಶಿಷ್ಟ ಕೃತಿಗಳ ಮೂಲಕ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾದನು: ಕರ್ಣಾಟಕ ಕಾದಂಬರಿ ಮತ್ತು ಛಂದೋಂಬುಧಿ.

ಕರ್ಣಾಟಕ ಕಾದಂಬರಿ

ನಾಗವರ್ಮನ ಮುಖ್ಯ ಕೃತಿ ಕರ್ಣಾಟಕ ಕಾದಂಬರಿಯು ಚಂಪೂಕಾವ್ಯ ಪ್ರಕಾರದ ಅಪೂರ್ವ ಕೃತಿ. ಈ ಕಾವ್ಯವನ್ನು ಬಾಣಭಟ್ಟನ ಸಂಸ್ಕೃತ ಕಾದಂಬರಿಯನ್ನು ಆಧಾರಮಾಡಿಕೊಂಡು ರಚಿಸಲಾಯಿತಾದರೂ, ನಾಗವರ್ಮನ ಸಾಹಿತ್ಯಕ ಸೃಜನಶೀಲತೆಯಿಂದ ಸ್ವತಂತ್ರಕೃತಿ ಎಂಬಂತೆ ಅನಿಸುತ್ತದೆ. ಇದು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಚಂಪೂಕಾವ್ಯ ಪ್ರಕಾರಕ್ಕೆ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ಮಾದರಿಯನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿದೆ.

ಛಂದೋಂಬುಧಿ

ಛಂದೋಂಬುಧಿ ನಾಗವರ್ಮನ ಮತ್ತೊಂದು ಪ್ರಮುಖ ಕೃತಿ, ಇದು ಕನ್ನಡ ಛಂದಸ್ಸಿನ ಸಾರವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಕ್ರಿ.ಶ. 990ರ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾದ ಈ ಕೃತಿ ಕನ್ನಡ ಛಂದಸ್ಸಿನ ಕ್ಷೇತ್ರದಲ್ಲಿ ಪಯಣಿಯಾಗಿದ್ದು, ಅಧ್ಯಯನಾರ್ಥಿಗಳಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ನೀಡುವ ಸಾಹಿತ್ಯಕ ಮೌಲ್ಯವನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ.

ಬಿರುದುಗಳು ಮತ್ತು ಆಶ್ರಯದಾತರು

ನಾಗವರ್ಮನ ಕವಿತ್ವಕಲೆಗಾಗಿ ಅವನಿಗೆ ಕವಿರಾಜಹಂಸ, ಬುಧಾಬ್ಜವನಕಳ ಹಂಸ, ಕಂದಕಂದರ್ಪ ಮುಂತಾದ ಅನೇಕ ಬಿರುದುಗಳು ದೊರೆತಿದ್ದವು. ಅವನ ಕಾವ್ಯವೊಂದೇ ಅಲ್ಲ, ಯುದ್ಧದಲ್ಲಿ ತೋರಿದ ಸಾಹಸವೂ ಕೂಡ ಗಮನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ನಾಗವರ್ಮನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಆಶ್ರಯ ನೀಡಿದವರು ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಸೇನಾಪತಿ ಚಾವುಂಡರಾಯ, ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಗೊಮ್ಮಟೇಶ್ವರನ ಎತ್ತರದ ವಿಗ್ರಹದ ಸ್ಥಾಪನೆಗೆ ಕಾರಣಕರನಾದ ಚಾವುಂಡರಾಯನು ಕವಿಗೆ ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಬೆಂಬಲ ನೀಡಿದ್ದನು. ಕವಿಯ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕ ಮತ್ತು ಗುರುಗಳಾಗಿ ಅಜಿತಸೇನದೇವ ಇವರ ಪಾತ್ರವೂ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ.