ಚಾವುಂಡರಾಯ - ಕನ್ನಡದ ಪರಾಕ್ರಮಿ ನಾಯಕರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬ

ಚಾವುಂಡರಾಯ
ಚಾವುಂಡರಾಯನು ಕನ್ನಡದ ನಾಡಿನಲ್ಲಿ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿರುವ ಮಹಾಪ್ರಭಾವಿ ಸೇನಾನಾಯಕನೂ, ಜೈನಧರ್ಮದ ಬಿನ್ನಾನಿಯೂ ಆಗಿದ್ದ. ತನ್ನ ಧರ್ಮ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಿಂದಲೇ ಛಾವಣೆಯಡಿ ಜೈನಧರ್ಮದ ಬಾಳುಬಡಹುಟ್ಟಿಕೊಂಡ ಚಾವುಂಡರಾಯನು, ಯುದ್ಧತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ಪರಿಣಿತನಾಗಿದ್ದ. ಜೈನಧರ್ಮವನ್ನು ತನ್ನ ಜೀವವಂತಿಕೆಯಾಗಿ ತಾಳಿದರೂ, ಈತನ ಮೂಲತಃ ಬ್ರಹ್ಮಕ್ಷತ್ರಿಯವಂಶಕ್ಕೆ ಸೇರಿದವನಾಗಿದ್ದನು.

ಚಾವುಂಡರಾಯನು, ಮಾರಸಿಂಹ-2 (963-974) ಮತ್ತು ನಾಲ್ಕನೇ ರಾಚಮಲ್ಲ (974-999) ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಆಳ್ವಿಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದನು. ಕ್ರಿ.ಶ. 999-1004 ರಲ್ಲಿ ರಾಚಮಲ್ಲ-5 ಅಥವಾ ರಕ್ಕಸಗಂಗನ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಚಾವುಂಡರಾಯನ ಚಿನ್ನದ ಸಂಗ್ರಹಣೆ ಇದ್ದಿತೆಂದು ಕೆಲ ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ. ಇವರು ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕದ ಪಶ್ಚಿಮ ತಲಕಾಡಿನ ಗಂಗವಂಶದ ಪ್ರಮುಖ ಆಧಾರಸ್ಥಂಭರಾಗಿದ್ದರು.

ಚಾವುಂಡರಾಯನು ಸಮರ ಪರಮಶೂರನಾಗಿದ್ದ. ಅವರ ವೀರಗಾಥೆಗಳು, ರಾಜಾದಿತ್ಯ, ವಜ್ಜಳದೇವ, ಗೋವಿಂದ ಮುಂತಾದ ರಾಜರೊಡನೆ ಮಾಡಿದ ಯುದ್ಧಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾತಿಯಾಗಿವೆ. ಬಾಗೆಯೂರಕೋಟೆ, ಉಚ್ಚಂಗಿಕೋಟೆ, ಗೋಣಿಯೂರಬಯಲು ಇತ್ಯಾದಿ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ ಅವರ ತಳಪಾಯ ಉಳಿದಿದೆ. ಈತನ ಪರಾಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾದ ಬಿರುದುಗಳು "ರಣರಂಗಸಿಂಗ" ಮತ್ತು "ಸಮರ ಪರಶುರಾಮ" ಇಂದಿಗೂ ಕೀರ್ತನೀಯವಾಗಿವೆ.

ಚಾವುಂಡರಾಯನ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃಪೆ

ಅವರು ಕಾವ್ಯ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಹೆಸರುವಾಸಿಯಾಗಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಕ್ರಿ.ಶ. 978ರಲ್ಲಿ ರಚಿಸಿದ 'ಚಾವುಂಡರಾಯಪುರಾಣ' (ಅಥವಾ 'ತ್ರಿಷಷ್ಠಿಲಕ್ಷಣಮಹಾಪುರಾಣ') ಅವರ ತತ್ತ್ವಾನುಸಾರ ಜೈನರಿಗಾಗಿ ತಯಾರಿಸಿದ್ದ ಸಮಗ್ರ ಕೃತಿಯಾಗಿದೆ. ಈ ಪುರಾಣವು, ಇಪ್ಪತ್ತ್ನಾಲ್ಕು ಜೈನ ತೀರ್ಥಂಕರರ ಕಥೆಗಳ ಸಮ್ಮಿಳನವಾಗಿದ್ದು, ಸರಳ ಗದ್ಯದಲ್ಲಿ ನಿರೂಪಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಪ್ರಥಮ ತೀರ್ಥಂಕರ ವೃಷಭನಾಥರಿಂದ ಕೊನೆಯ ತೀರ್ಥಂಕರ ಮಹಾವೀರನವರೆಗೆ ಎಲ್ಲರ ಜೀವನವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.

ಚಾವುಂಡರಾಯನು ಜಿನಸೇನಾಚಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಗುಣಭದ್ರಾಚಾರ್ಯರ ಸಂಸ್ಕೃತ ಮಹಾಪುರಾಣಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತನಾಗಿದ್ದನು. ಈ ಪುರಾಣವು 63 ಜೈನ ಮಹಾನ್ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಜೀವನಸಂದರ್ಭವನ್ನು ಕಾವ್ಯದ ರೂಪದಲ್ಲಿ ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. 'ಚಾವುಂಡರಾಯಪುರಾಣ'ವು ಕನ್ನಡದ ಮೊದಲ ಗದ್ಯಕೃತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎನ್ನಲಾಗಿದೆ, ಇದು ಆ ಕಾಲದ ಕನ್ನಡ ಭಾಷೆಯ ಸೊಗವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

'ಚರಿತ್ರಸಾರ' ಎಂಬ ಮತ್ತೊಂದು ಕೃತಿ ಚಾವುಂಡರಾಯನಿಂದ ಸಂಸ್ಕೃತದಲ್ಲಿ ರಚಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿದೆ. ಜೈನ ಸನ್ಯಾಸಿಗಳ ಹಾಗೂ ಗೃಹಸ್ಥರ ನಡವಳಿಕೆ ಮತ್ತು ಧರ್ಮದ ಆಚರಣೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ಈ ಪುಸ್ತಕವು ಜೈನ ಅಧ್ಯಾತ್ಮದ ಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಸಾರುತ್ತದೆ.

ಚಾವುಂಡರಾಯ ಮತ್ತು ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಭಗವಾನ್ ಬಾಹುಬಲಿ

ಚಾವುಂಡರಾಯನು ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಮಿಕ್ಕಿದ ಹೆಸರಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಗಳಿಸಿದದ್ದು ಭಗವಾನ್ ಬಾಹುಬಲಿಯ 58 ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಏಕಶಿಲಾ ವಿಗ್ರಹದ ಸ್ಥಾಪನೆಗಾಗಿ. ಶ್ರವಣಬೆಳಗೊಳದ ಚಂದ್ರಗಿರಿ ಬೆಟ್ಟದ ಮೇಲಿರುವ ಈ ಭವ್ಯ ಪ್ರತಿಮೆಯ ಪಾದದ ಬಳಿ ಇರುವ ಶಾಸನಗಳು ಈಕೃತಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪನೆಯಲ್ಲಿ ಚಾವುಂಡರಾಯನ ಪಾತ್ರವನ್ನು ದೃಢಪಡಿಸುತ್ತವೆ.
ಮೆಚ್ಚುಗೆಯ ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ಈ ಶಾಸನಗಳು ಕನ್ನಡ, ಮರಾಠಿ ಮತ್ತು ತಮಿಳು ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದ್ದು, ಇದು ಚಾವುಂಡರಾಯನ ಬೃಹತ್ ಧರ್ಮಪ್ರೀತಿಯನ್ನು ತೋರುತ್ತದೆ.

ಚಾವುಂಡರಾಯನು ಈ ವಿಗ್ರಹದ ನಿರ್ವಹಣೆಗೆ, ಪೂಜಾ ವಿಧಿಗಳ ಪಾಲನೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ಧನದಾನಗಳನ್ನೂ ನೀಡಿದ. ಇಂತಹ ಮಹಾನ್ ಕಾರ್ಯಗಳು ನಂತರದ ಅನೇಕ ಪುಸ್ತಕಗಳಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗಿ, ಪ್ರಶಂಸಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿವೆ.

ಚಾವುಂಡರಾಯನನ್ನು ರನ್ನ, ನಾಗಚಂದ್ರ, ಮತ್ತು ನೇಮಿಚಂದ್ರಯತಿ ಮುಂತಾದ ಮಹಾಕವಿಗಳು ಸಾಹಿತ್ಯಪ್ರೇಮಿಯಾಗಿ ಮೆಚ್ಚಿಕೊಂಡಿದ್ದರು.